بررسی تطبیقی نقوش کاشی کاری های مدرسه چهارباغ اصفهان و باورهای عصر صفویه
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر
- نویسنده بهاره تقوی نژاد
- استاد راهنما قباد کیانمهر محمد معمارزاده
- سال انتشار 1387
چکیده
مدرسه چهارباغ اصفهان که امروزه به عنوان مدرسه علمیه امام صادق (ع) نامیده می شود، یکی از بناهای باشکوه اواخر عهد صفوی می باشد که در زمان شاه سلطان حسین صفوی در فاصله سال های 1118- 1126 ه.ق در ضلع شرقی خیابان چهارباغ اصفهان و به دستور مادر شاه سلطان حسین احداث گردیده است. این مدرسه که دارای بزرگترین مجموعه وقفی آن دوران بوده است، به همراه کاروانسـرا و بازارچه ای که در پیرامون آن قرار داشته، مجموعه عظیمی را تشکیل می داد که عـلاوه بر فواید کاربردی و تعلیم و تربیت طلاب و مدرسان علوم دینی، از لحاظ هنری نیز بسیار ارزشمند بوده و تنوع کاشی کاری های آن که بخش عظیمی از تزئینات این بنا را به خود اختصاص داده است، به عنوان موزه ای از تکامل هنر کاشی کاری اواخر عهد صفوی به شمار می رود. با توجه به اوضاع اجتماعی و اقتصادی این دوران و مهمتر از آن وجود عقاید و باورهای دینی و مذهبی که در دوره صفویه رنگ شیعی به خود گرفت و هم چنین تفکرات عرفانی و صوفیانه موجود ، می توان تاثیر این گرایشات را در هنرهای موجود در این دوره نیز مشاهده نمود که یکی از بهترین نمود های آن در تزئینات کاشی کاری مدرسه چهـارباغ به چشم می خورد. از این رو اساس این پژوهش که به بررسی ، مطالعه میدانی، کتابخانه ای و تطبیقی نقوش کاشیکاری های این بنا و باورهای عصر صفوی اختصاص یافته، بر این فرضیات استوار است: نقوش کاشیکاری های مدرسه چهارباغ اصفهان که شامل نقوش هندسی، گردان ( اسلیمی و ختایی ) و هم چنین کتیبه ها می باشد، بر روی همه اقشار جامعه تاثیر گذار بوده و مفاهیم و باورهای عصر صفوی در قالب این نقوش بیان شده اند. به نظر می رسد که بنیادهای ایدئولوژیک صفویه مانند: عرفان ایرانی، تشیع و اصالت های ایران باستان نیز به صورت نمادها، ترکیب بندی ها، عناصر و ... در طراحی کاشی کاری های این مدرسه نقش اساسی دارد که به زیبایی در کنار یکدیگر به کار رفته و توسط عرفان ایرانی به هم پیوند خورده است.
منابع مشابه
مطالعه تطبیقی مضامین کتیبه‌های کاشیکاری مدرسه چهارباغ اصفهان و باورهای عصر صفویه
مدرسه چهارباغ اصفهان یکی از بناهای باشکوه اواخر عهد صفوی (1118- 1126 ﻫ.ق) است که در زمان شاه سلطان حسین صفوی (1105-1135 ﻫ.ق) در ضلع شرقی خیابان چهارباغ اصفهان احداث گردیده است. این مدرسه به همراه کاروانسـرا و بازارچه‌ای که پیرامون آن قرار داشته، مجموعه عظیمی را تشکیل می‌داد که عـلاوه بر فواید کاربردی و تعلیم و تربیت طلاب و مدرسان علوم دینی، از لحاظ هنری نیز بسیار ارزشمند بوده است. وجود عقاید و ...
متن کاملکتیبههای مدارس عصر صفویه به مثابه رسانه‌های نمادین هنر شیعی نمونه موردی: مسجد ـ مدرسه چهارباغ اصفهان
مسجد ـ مدرسه چهارباغ به‌عنوان گنجینه‌ای از هنر کتیبه‌نگاری اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. بر این اساس پژوهش حاضر تلاش دارد به تبیین جایگاه کتیبه‌های این بنا به‌عنوان رسانه‌هایی نمادین بپردازد تا زمینه پاسخ به این پرسش اصلی که مهم‌ترین پیام‌های نمادین بازتاب یافته در کتیبه‌های مسجد ـ مدرسه چهارباغ ضمن تبیین نحوه انتقال پیام‌ها چیست؟ فراهم آید. پژوهش حاضر از حیث روش توصیفی ـ تحلیلی است. یافته‌اندوزی...
متن کاملبررسی نقوش و نمادهای کاشی کاری دورۀ قاجار دردو مسجدـ مدرسه: آقابزرگ و امام خمینی کاشان
از عوامل مؤثر در شکوه و زیبایی معماری ایران، به ویژه در دوران اسلامی، به تزیین و آرایش بناها می توان اشاره کرد. در این میان، مسجدـ مدرسۀ آقابزرگ و مسجدـ مدرسۀ امام خمینی از شاهکارهای معماری دورۀ قاجار در شهر کاشان، از لحاظ تزیینات و به خصوص نقوش کاشی کاری حائز اهمیت هستند. بررسی و مطالعه در نقوش کاشی کاری این دو بنا می تواند باعث بازشناسی هویت فرهنگی این دو بنا شود. با توجه به خلأ نسبی علمی ـ ت...
متن کاملبررسی تطبیقی تناسبات نمای سردر مساجد شیخ لطف الله، جامع عباسی، حکیم و مدرسه چهارباغ اصفهان
این مقاله به بررسی تناسبات نمای سردر چند نمونه از بناهای شاخص صفوی در شهر اصفهان به‌عنوان مهم‌ترین آثار این دوره پرداخته است. نمونه‌هایی که مورد سنجش و بررسی قرار گرفته‌اند عبارتند از: مساجد شیخ لطف‌الله، جامع عباسی (مسجد شاه سابق یا مسجد امام)، حکیم و مدرسه چهارباغ (مادر شاه). مسئلة مورد توجه تناسبات به‌کار رفته در نمای سردر این بناها به‌عنوان ابزاری در جهت خلق آثاری خردمندانه و مطلوب است. ب...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده هنر
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023